Το Ευπαλίνειο όρυγμα

Το πιο χρήσιμο έργο του τύραννου της Σάμου, Πολυκράτη, ήταν το υδραγωγείο με τη θαυμαστή σήραγγα μήκους 1.036 μέτρων που διαπερνά το βουνό και προκαλεί δέος ακόμα και σήμερα: Τη σχεδίασε και την ολοκλήρωσε ο Ευπαλίνος από τα Μέγαρα.

Υπολόγισε τόσο σωστά την «πορεία» της, ώστε τα δυο συνεργεία που ξεκίνησαν ταυτόχρονα από τις δυο άκρες του βουνού, συναντήθηκαν κάπου στη μέση, με απόκλιση γύρω στα 60 εκατοστά του μέτρου. Είναι το ονομαστό «Ευπαλίνειο όρυγμα» που κατασκευάστηκε τον ΣΤ’ π.Χ. αιώνα και σώζεται ακόμα. Σε συνδυασμό με το υπόλοιπο σύστημα παροχέτευσης, αποθήκευσης και διανομής νερού στη αρχαία πόλη της Σάμου, κάλυπτε τις ανάγκες πληθυσμού 150.000 ή κατ’ άλλους 300.000 κατοίκων.

Η συνάντηση των δύο τμημάτων κάτω από την κορυφή του βουνού έγινε με αρκετή ακρίβεια, παρά το γεγονός ότι οι γεωλογικές συνθήκες ανάγκασαν τον Mηχανικό Ευπαλίνο να εκτραπεί πολλές φορές από την ευθυγραμμία.
Το θετικό αυτό αποτέλεσμα οφείλεται στην γνώση της θεωρητικής γεωμετρίας.

Το Υδραγωγείο συνέχισε την λειτουργία του για περίπου 1000 χρόνια.

Το βασικό πρόβλημα που ο Ευπαλίνος είχε να αντιμετωπίσει ήταν ότι έπρεπε να μεταφέρει το νερό από μια πηγή που βρισκόταν γύρω στα 2,5 χιλιόμετρα μακριά από την πόλη και πέρα από τα τείχη της (σήμερα, στην περιοχή των Αγιάδων πάνω στην οποία έχει κτιστεί ένα εκκλησάκι) κι ανάμεσά τους υπάρχει ένα βουνό με ύψος λίγο μεγαλύτερο από τα 260 μ.

Κι ακόμα, το έργο δεν έπρεπε να είναι ορατό από επιδρομείς που, σε περίπτωση πολιορκίας, θα μπορούσαν να προκαλέσουν προβλήματα στην πόλη, καταστρέφοντάς το. Του πήρε γύρω στα δέκα χρόνια (530 – 520 π.Χ.) ώσπου να το ολοκληρώσει: Τρύπησε το βουνό από τον Βορρά και από τον Νότο και τα υπολόγισε όλα έτσι ώστε τα δυο συνεργεία που έσκαβαν, να συναντηθούν κάπου στη μέση του, με απόκλιση 60 εκατοστών.

RAMNOUSIA